دستگاه حضور و غیاب یا سامانه حضور و غیاب عبارت است از سیستمی که به شرکت های مختلف امکان مدیریت زمانبندی و بهره وری نیروهای انسانی خود را می دهد. ساختار های مربوط بهدستگاه حضور غیاب بر اساس نیاز های سازمانی شرکت های مختلف، شامل المان های متفاوتی است که بر اساس نوع تقاضای هر مجموعه، می تواند ترکیبی از فاکتورهای مورد توجه منابع نیروی انسانی بوده و در نتیجهف خروجی منعطفی را ارائه دهد.ممکن است در بسیاری از سازمان های خلاقانه، رویکرد مناسبی نسبت به سنجش بهره وری نیروهای انسانی از طریق دستگاه حضور و غیاب نباشد. ولی امروزه، نوع عملکرد دستگاه حضور و غیاب به گونه ای تغییر کرده است که رضایت مندی مدیریت منابع انسانی را در سنجش فاکتورهای بهره وری انسانی جلب کرده است.بدون شک، ارتباط و تعامل این نوع سامانه ها با اتوماسیون اداری سایر قسمت های یک مجموعه، توانسته است نقاط ضعف احتمالی آن را به خوبی بپوشاند.مدیریت زمانبندی کارکنان، سیستم متصل به حسابداری شرکت، مدیریت برنامه های ماموریت و جلسات خارج از مجموعه ها، مدیریت پروژه های زمانبندی شده، سنجش میزان کار اضافه بر توان اجرایی مجموعه، تخمین نیروی انسانی مورد نیاز بر اساس مدت زمان کاری هر بخش و بسیاری موارد دیگر را می توان از نقاط برجسته امکانات عمومی یک سیستم حضور و غیاب بر شمرد.به این لیست می توان مواردی را که در هر مجموعه بر اساس نیازهای سازمانی آن تعریف می گردد، به صورت سفارشی شده اضافه نمود. لذا، اهمیت سامانه حضور و غیاب را در این میان در یاری رساندن به مدیریت منابع انسانی آن نمی توان نادیده گرفت.