ویژگی‌های عسل بسته به منبع گیاهی، منشاء جغرافیایی و شرایط آب و هوایی، وضعیت کلونی، مدیریت زنبوردار و شرایط انبارداری و نگهداری متغیر است. وجود طیف وسیعی از قندها، ارزش تغذیه‌ای و خواص عمومی عسل را ایجاد می‌کند و سایر ترکیبات عسل؛ به ویژه ویتامین‌ها و ترکیبات ثانویه که بسته به منشاء گیاهی تفاوت دارند؛ مسئول عطر و طعم و خواص دارویی و درمانی عسل هستند. عسل‌های چند گیاه معمولا شهد چندین گونه گیاهی‌اند که غالبیت شهد یک گیاه در آن وجود ندارد؛ و به نام عسل چهل گیاه نیز شناخته می‌شوند. در دنیا حدود 70 درصد عسل‌ها چند گیاه بوده و مابقی به صورت تک‌گل تولید و عرضه می‌شوند.عسل از دیرباز به عنوان یک ماده ارزشمند دارویی در بسیاری از فرهنگ‌ها و در طیف وسیعی از بیماری‌ها مورد استفاده اطباء قرار می‌گرفته است؛ در بسیاری از نسخه‌های دارویی پزشکان، عسل به عنوان یک جزء مهم بوده و بر این باور بوده‌اند که عسل، تاثیر به سزایی در افزایش اثرگذاری دارو دارد. اولین خاصیت عسل، مقوی و انرژی‌زا بودن، به جهت غنی بودن از قندهای متنوع و زود هضم است؛ و استفاده از عسل به عنوان یک ترکیب قندی طبیعی و سالم، در تأمین منابع کربوهیدراتی سلول‌های بدن برای سوخت و ساز و کارکرد طبیعی کلیه اندام‌ها، بسیار حائز اهمیت است.در طب مدرن نیز در دهه‌های اخیر استفاده از عسل در درمان زخم و سوختگی‌ها و حتی درمان زخم به جهت اثر التیام‌دهندگی و ترمیم پوست، بدون عوارض جانبی افزایش یافته است. تحقیقات بالینی و گزارش‌های تجربی پزشکان نشان می‌دهد که استفاده از پانسمان‌های حاوی عسل در زخم‌های پای دیابتی، باعث کاهش زمان بهبودی و جلوگیری از نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌شود. درمان سرفه و گلودرد از دیگر اثرات تأیید شده عسل در بسیاری از منابع و توصیه شده توسط پزشکان است. حتی در برخی از کشورها از جمله نیوزلند و استرالیا و انگلستان، استفاده از عسل در نسخه‌های پزشکان جهت درمان گلودرد و سرفه تجویز می‌شود.